Planning en het puberbrein

20-05-2025

Waarom heeft het puberbrein zoveel moeite met plannen?

"Plannen? Oh ja, dat doe ik net zo vaak als mijn kamer opruimen." 

Herken je dat? Je puber zegt: "Ik vergeet het gewoon," of "Ik heb er geen zin in," terwijl jij denkt: "Maar plannen is toch niet zo moeilijk?" De waarheid is: het zit niet zo simpel in elkaar. Het puberbrein is namelijk nog volop in ontwikkeling – en dat maakt plannen voor hen een stuk lastiger dan je misschien verwacht.

Hier is waarom:

  • De prefrontale cortex is nog niet klaar
    Dit deel van de hersenen, verantwoordelijk voor plannen, organiseren en impulscontrole, is pas rond je 25e volledig ontwikkeld. Bij pubers werkt hij dus nog op halve kracht.

  • Impulscontrole is minder sterk
    Daardoor is het lastig om nee te zeggen tegen afleiding, terwijl ze juist die focus nodig hebben om goed te plannen.

  • Voorkeur voor plezier en korte termijn
    Het beloningssysteem in het puberbrein reageert sterk op directe beloningen. Plannen voor later voelt daarom vaak minder aantrekkelijk.

  • Stress en emoties spelen een grote rol
    Emotionele pieken kunnen het lastig maken om overzicht te houden en rustig na te denken over wat er moet gebeuren.

Wat betekent dit voor jou als ouder? Begrip en geduld zijn belangrijk. Je puber kan niet zomaar 'even beter plannen'. Ze hebben structuur, duidelijke afspraken en soms een duwtje in de rug nodig om goede planning te leren. Help ze bij het ontwikkelen van deze vaardigheid en onthoud dat het nog járen kan duren voordat het plannen echt vanzelf en zelfstandig gaat...