Waarom executieve functies zo belangrijk zijn

Executieve functies: waarom we hier zoveel aandacht aan besteden 

We begeleiden dagelijks middelbare scholieren die worstelen met plannen, concentratie, motivatie of het overzicht houden van hun schoolwerk. Wat veel ouders en leerlingen niet direct weten, is dat deze problemen vaak terug te voeren zijn op één onderliggende factor: executieve functies.

Wat zijn executieve functies?

Executieve functies zijn de 'regelvaardigheden' van het brein. Ze helpen leerlingen om hun gedrag te sturen, doelen te stellen en georganiseerd te blijven. Denk aan vaardigheden zoals:

• Plannen en organiseren

• Je aandacht erbij houden

• Je impulsen onder controle houden

• Flexibel omgaan met veranderingen

• Volhouden bij moeilijke taken

• Reflecteren op je eigen leerproces

Je kunt deze functies zien als het besturingssysteem van de hersenen: zonder goed werkend systeem raken jongeren snel het overzicht kwijt, stellen ze dingen uit of raken ze gefrustreerd.

Waarom zijn executieve functies zo belangrijk op de middelbare school?

De middelbare school vraagt veel zelfstandigheid van leerlingen. Ze moeten huiswerk plannen, leren voor verschillende vakken, projecten maken, omgaan met toetsdruk én sociale uitdagingen. Dat is een flinke stap ten opzichte van de basisschool.

Wat wij dagelijks zien in onze begeleiding:

• Leerlingen vergeten huiswerk of beginnen te laat met leren.

• Ze weten niet hoe ze een toets moeten voorbereiden.

• Ze vinden het lastig om zich te concentreren zonder afleiding.

• Ze raken overweldigd door alles wat moet gebeuren, waardoor ze blokkeren of uitstellen.

Zonder voldoende ontwikkelde executieve functies, is het bijna onmogelijk om al die verantwoordelijkheden goed te managen – zelfs als een leerling slim en gemotiveerd is.

Wat doen wij?

Bij onze begeleiding besteden we expliciet aandacht aan het versterken van executieve functies. Dat doen we onder andere door:

• Structuur te bieden: vaste werktijden, heldere planningen en duidelijke verwachtingen.

• Samen plannen te maken en die op te volgen.

• Te coachen op aandacht en concentratie (bijvoorbeeld met de Pomodoro-techniek).

• Leerlingen te helpen reflecteren op wat wel en niet werkte.

• Successen te vieren en door te pakken op leerpunten.

We leren leerlingen hoe ze moeten leren. En misschien nog belangrijker: hoe ze zichzelf kunnen aansturen.

Een investering in de toekomst

Goede executieve functies ontwikkelen zich niet vanzelf. Het zijn vaardigheden die getraind en geoefend moeten worden – net als sporten of een muziekinstrument leren bespelen. Als huiswerkinstituut zien wij het als onze missie om leerlingen deze vaardigheden mee te geven. Niet alleen voor betere cijfers nu, maar vooral ook voor succes in hun verdere studie en leven.

Heeft je kind moeite met plannen, motivatie of overzicht? Neem gerust contact met ons op. Samen onderzoeken we hoe wij kunnen helpen bij het versterken van de executieve functies en het creëren van meer rust, structuur en zelfvertrouwen.